کابلهای فیبر نوری مطابق با استاندارد به دو دسته تک‌حالته (Single mode) و چندحالته (Multi mode) تقسیم بندی می‌شوند.
دسته اول کابل‌هایی هستند که نور را بصورت مستقیم و بدون شکست عبور می‌دهند. منبع نوری این دسته از کابلها لیزر می‌باشد و شدت نور بالایی دارند. همچنین قطر هسته این کابلها بسیار کم و برابر ۹ میکرومتر (µm) است.
دسته دوم کابلهای فیبر نوری چند حالته (Multi mode) هستند که قطر هسته آنها در مقایسه با کابلهای فیبر نوری تک حالته بسیار بزرگتر و برابر با ۵۰ یا ۶۲.۵ (الی ١٠٠) میکرو متر هستند. منبع نوری این کابلها LED ها هستند و نور را در پرتوهای متعدد با طول موج‌های مختلفی منتشر می‌کنند که این پرتوها بسته به نوع کابل، شکل انتشارهای مختلفی رادرطول کابل دارند.
در شکل‌های زیر نحوه شکستن نور در کابلهای Multi mode و Single mode و قطر هسته آنها را مشاهده می‌کنید:
کابلهای Single mode به دو دسته OS1 و OS2 تقسیم می‌شوند. که تفاوت آنها در طول موج و نحوه انتشار نور در هسته می‌باشد.
کابلهایMulti mode به چهار دسته OM1، OM2، OM3، OM4 تقسیم می‌شوند. در کابلهای نوع OM1,OM2 نور با برخورد به دیواره Clad شکسته می‌شود و طول کابل را طی می‌کند که به تکنولوژی ساخت هسته این کابلها step-index گفته می‌شود.
اما، در کابلهای نوع OM3,OM4 هسته کابل با تکنولوژی Graded-index تولید می‌شود که باعث می‌گردد نور پس از چندین بار شکست، هنگامی که به پوشش Clad کابل برخورد کرد، با ضریب شکست و انحراف بسیار کمی در طی طول کابل منتشر شود. به این تکنولوژی که کابلهای OM3,OM4 با آن ساخته می‌شوند، تکنولوژی فیبرهای متحد المرکز نیز گفته می‌شود.
پوشش‌ها و خصوصیات کابلهای فیبر نوری
در بخش قبلی به انواع دسته بندی کابلهای فیبر نوری بر اساس قطر هسته و تکنولوژی ساخت آن پرداختیم.
در این قسمت قصد داریم تا شما را با انواع پوشش‌های کابل فیبر نوری و خصوصیات آنها آشنا کنیم.
مکانیزم بافرینگ: کابلهای فیبر نوری از لحاظ نحوه قرار گرفتن تارها، خصوصیات کابل و پوشش آنها ، در سه دسته عمده تقسیم بندی می‌شوند:
• (Indoor (Tight Buffer
• (Outdoor( Loose tube
• Indoor & Outdoor
(Indoor (Tight Buffer: این دسته کابل‌هایی هستند که جهت کاربردهای داخل ساختمان (Indoor) مورد استفاده قرار می‌گیرند. پوشش درون این کابلها ،Tight Buffer است که رشته نخ‌هایی هستند که به دور کابل پیچیده شده‌اند که قطر این روکش ۹۰۰ میکرومتر است و به طور مستقیم روی فیبر قرار می‌گیرد و از ضربه‌های کوچک به فیبر جلوگیری می‌کند. این پوشش موجب منعطف‌تر شدن کابل می‌شود و استفاده از آن را برای کاربردهای متنوع آسان‌تر می‌کند.
بعضی کاربردهای فیبرنوری با مکانیزم Tight Buffer عبارتند از:
• بک بن داخل ساختمان (اصطلاحاً کابل‌کشی ستون فقرات یا عمودی است)
• کابل‌کشی افقی
• پچ کوردها و کابلهای تجهیزات
سه نوع کابل Tight-Buffer وجود دارد که عبارتند از:
– Breakout: در این کابل ها، برای هر فیبرنوری با مکانیزم بافرینگ سخت، یک پوشش جداگانه وجود دارد.
– Mini-Breakout: در این کابل ها، یک پوشش واحد کل فیبرنوری را حفاظت می‌کند.
– Zip Cord: که برای ساختن پچ کورد از آن استفاده می‌شود.
(Outdoor (Loose tube: پوشش این دسته از کابلها Loose tube است و بیشتر در بیرون ساختمان‌ها و فضاهای باز بکار می‌روند. در روش Loose-Tube تارهای فیبر نوری در یک تیوب پلاستیکی به‌نحوی قرار می‌گیرند که آزادانه امکان حرکت داشته باشند. فضای آزاد درون تیوب برای جلوگیری از نفوذ رطوبت با یک نوع ژل تیروکسن پر می‌شود. در کابلهای Loose-Tube به دلیل آن‌که تارهای فیبر در داخل تیوب شناور هستند، نیروهای مکانیکی بیرونی تأثیر کمی روی تارهای فیبر درون تیوب می‌گذارند. به همین دلیل این کابلها معمولاً در برابر فشارهای بیرونی مقاومتر هستند و می‌توانند در مکانهایی که کابلها تحت فشار هستند به‌کار برده شوند. همچنین جهت کاربردهای بیرون ساختمان (Outdoor) استفاده می‌گردد.
دو نوع کابل Loose Tube وجود دارد که عبارتند از:
Central-Tube: این کابل ها، به منظور Backbone خارجی کاربرد دارد. و نصب این نوع از کابل ها در داکت، تونل، تیوپ و شیارها آسان و سهل است. دارای یک لوله تو خالی است که فیبرهای نوری درون آنها قرار دارد و اطراف آن با ژل تروکسین پر شده‌اند.
Stranded-Tube: این کابل ها، به منظور Backbone خارجی کاربرد دارد. و نصب این نوع از کابل ها در داکت، تونل، تیوپ و شیارها آسان و سهل است و دارای چندین لوله تو خالی هستند که فیبرهای نوری درون آنها قرار دارند و اطراف آن با ژل تروکسین پر شده‌اند. این کابلها همچنین دارای عایق مقاومت مرکزی هستند که از Kink یا خم شدن زیاد جلوگیری می کند.
شکل پایین سمت راست نشان‌دهنده یک کابل Central Loose Tube و شکل سمت چپ نشان‌دهنده یک کابل Stranded Loose Tube است:
Indoor & Outdoor: این دسته کابل‌هایی هستند که هم در داخل و هم در خارج ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و برخی از ویژگی‌های هر دو نوع کابلهای Indoor و Outdoor را دارند.
این کابلها ویژگی‌هایی از هر دو نوع کابل Loose-Tube و Tight-Buffer را دارند که بسته به اینکه به کدامیک از ویژگی‌های این دو کابل نزدیک‌ترهستند دارای انواع متفاوت زیر می‌باشند:
Steel Wire Armored: این کابل ها، برای داکت ها، تونل‌ها یا شیارها مناسب هستندو مستقیماً به صورت دفنی کاربرد دارند.
Mini-Breakout: این کابل ها، به منظور Backbone ساختمانی و خارجی (رایزر) و کابل کشی افقی کاربرد دارد. و نصب این نوع از کابلها در داکت، تونل و شیارها آسان و سهل است و به صورت دفنی کاربرد ندارد.
Anti-Rodent: این کابل ها، به منظور Backbone ساختمانی و خارجی (رایزر) و کابل کشی افقی کاربرد دارد. و نصب این نوع از کابلها در داکت، تونل و شیارها آسان و سهل است و به صورت دفنی کاربرد ندارد.
